Canberra powiedział, że wycofuje się z umów w celu ochrony narodowego interesu Australii. Chińska ambasada w Australii określiła to posunięcie jako prowokacyjne. Stwierdziła, że działanie Canberry z pewnością przyniesie dalsze szkody w stosunkach dwustronnych i tylko wyrządza sobie krzywdę. „To dalej pokazuje, że rząd Australii nieszczerze poprawia stosunki Chiny-Australia” - powiedział rzecznik w oświadczeniu.
Pierwszy taki raz w historii Canberry
To pierwszy raz, kiedy Canberra skorzystała z uprawnień do zawetowania umów zawieranych przez państwa, samorządy lub uczelnie publiczne z zagranicą. Prawo pozwala rządowi na anulowanie umów uznanych za zagrażające interesom narodowym Australii. Oprócz umów z Chinami minister spraw zagranicznych Marise Payne zerwała również umowy z Iranem i Syrią. Były to protokoły ustaleń przypieczętowane między wydziałem edukacji Wiktorii a Iranem, podpisane w 2004 r., Oraz umowa o współpracy naukowej z 1999 r. Podpisana z Syrią. Senator Payne powiedział, że te cztery umowy są niezgodne z polityką zagraniczną Australii lub niekorzystne dla naszych stosunków zagranicznych. W rozmowie z Australian Broadcasting Corporation broniła decyzji rządu i powiedziała, że nie spodziewa się odwetu ze strony Chin. „Myślę, że Australia działa w naszym interesie narodowym, jesteśmy bardzo ostrożni i bardzo rozważni w tym podejściu” - powiedziała programowi radiowemu AM.
Krytyka rządu federalnego
Decyzja stanu Wiktoria o przystąpieniu do chińskiej inicjatywy Pasa i Szlaku, z dwoma porozumieniami w 2018 i 2019 r., Spotkała się z krytyką rządu federalnego, a także ówczesnego sekretarza stanu USA Mike'a Pompeo. Ten szeroko zakrojony projekt infrastrukturalny - mający na celu rozszerzenie globalnych powiązań handlowych - sfinansował pociągi, drogi i porty w wielu krajach, ale niektóre z nich zostały obciążone długami. Postrzegane jako odważna prośba prezydenta Xi Jinpinga o wpływy geopolityczne, Stany Zjednoczone są szczególnie krytyczne wobec tak zwanej dyplomacji zadłużenia Chin. Podjęcie decyzji o zerwaniu więzi z inicjatywą odbywa się w kontekście pogarszających się napięć między Canberrą a Pekinem. Chiny są największym partnerem handlowym Australii, a przed pandemią największym źródłem zagranicznych studentów. W ostatnich latach stosunki uległy pogorszeniu, co doprowadziło do ruiny dyplomatycznej i handlowej. Więzi handlowe były szczególnie napięte od czasu, gdy Australia po raz pierwszy wezwała do rygorystycznego dochodzenia w sprawie pochodzenia pandemii Covid-19 w kwietniu.
Canberra podjęła inne kroki w celu ograniczenia wpływów Chin w tym kraju, w tym zakazanie gigantowi telekomunikacyjnemu Huawei budowy australijskiej sieci 5G i zaostrzenie przepisów dotyczących inwestycji zagranicznych. Mimo to rząd Australii zaprzeczył, że jego nowe prawo weta jest skierowane przeciwko Chinom. Senator Payne powiedział, że lokalne samorządy i finansowane ze środków publicznych uniwersytety powiadomiły ją o ponad 1000 zagranicznych transakcjach.
