Hamas, który w tłumaczeniu z arabskiego oznacza "gorliwość", powstał w 1987 roku podczas pierwszej intifady - palestyńskiego powstania przeciwko izraelskiej okupacji. Jego korzenie sięgają Bractwa Muzułmańskiego, sunnickiego ruchu religijno-politycznego. Z biegiem lat Hamas ewoluował z prostej organizacji społecznej do jednego z głównych aktorów politycznych i wojskowych w Strefie Gazy.
Najbardziej kontrowersyjnym i znaczącym elementem działalności Hamasu są jego ataki przeciwko Izraelowi. W swoim manifeście z 1988 roku organizacja jawnie deklaruje dążenie do zniszczenia Izraela i ustanowienia palestyńskiego państwa na terytoriach historycznej Palestyny. Te ekstremalne postulaty stały się przyczyną wielu napięć i krwawych starć.
Jednak poza działalnością wojskową Hamas odgrywa również ważną rolę społeczną wśród Palestyńczyków. Jako organizacja zapewniająca edukację, opiekę zdrowotną i pomoc społeczną, zdobywa poparcie wielu ludzi, którzy niekoniecznie zgadzają się z jego radykalnymi postulatami politycznymi. Właśnie ta dualność - kombinacja działań społecznych z radykalnymi metodami bojowymi - czyni Hamas tak trudnym do jednoznacznego zdefiniowania.
W 2006 roku Hamas odniósł sukces wyborczy, zdobywając większość miejsc w Palestyńskiej Radzie Legislacyjnej. To wydarzenie jeszcze bardziej skomplikowało polityczny krajobraz regionu, prowadząc do konfliktu między Hamasem a umiarkowaną Fatahem i ostatecznie do podziału terytoriów palestyńskich między te dwie organizacje.
Hamas, chociaż często postrzegany jest jedynie przez pryzmat działań terrorystycznych, posiada wielowymiarowy charakter. Jego złożoność jest odzwierciedleniem skomplikowanego konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Dla wielu Palestyńczyków Hamas stanowi symbol oporu przeciwko okupacji, dla innych jest dostawcą usług społecznych w trudnych czasach. Dla Izraela i wielu krajów zachodnich to przede wszystkim organizacja terrorystyczna.
Kluczem do zrozumienia i rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego jest głębokie zrozumienie każdego z jego aktorów, w tym Hamasu. Tylko poprzez pełne zrozumienie i dialog można mieć nadzieję na osiągnięcie trwałego pokoju w tym trudnym regionie. Przyszłość Bliskiego Wschodu zależy od zdolności do przełamywania barier i stereotypów oraz od poszukiwania wspólnego języka wśród tych, którzy wydają się być nieprzejednani.
