Spis treści:
- Przełom w badaniach białek
- Sztuczna inteligencja w służbie nauki
- Zastosowania technologii
- Tydzień noblowski 2024
- Nagroda Nobla w chemii
Przełom w badaniach białek
David Baker, pracujący na Uniwersytecie w Waszyngtonie w Seattle, od wielu lat prowadzi badania nad tworzeniem nowych białek. Jego zespół w 2003 roku zaprezentował pierwsze białko zaprojektowane od podstaw. To przełomowe osiągnięcie pozwoliło na rozwój technologii, która umożliwia tworzenie białek o całkowicie nowych kształtach i funkcjach. Takie białka mogą być wykorzystywane w medycynie, w szczepionkach, materiałach nanotechnologicznych i jako miniaturowe czujniki. Profesor Johan Åqvist z Komitetu Noblowskiego w dziedzinie chemii podkreślił, że ilość i różnorodność projektów białek jest oszałamiająca. Dzięki tej technologii możliwe jest tworzenie praktycznie każdego rodzaju białka.
- "Ilość projektów białek oraz ich różnorodność jest zdumiewająca. Wydaje się, że dzięki tej technologii można stworzyć praktycznie każdy rodzaj białka." – Johan Åqvist, członek Komitetu Noblowskiego w dziedzinie chemii.
Sztuczna inteligencja w służbie nauki
Demis Hassabis i John Jumper z Google DeepMind opracowali model sztucznej inteligencji, który potrafi przewidzieć strukturę praktycznie wszystkich zidentyfikowanych białek. Ich technologia umożliwia szybkie i precyzyjne modelowanie trójwymiarowej struktury białek na podstawie sekwencji aminokwasów. To osiągnięcie, które było marzeniem naukowców od dekad, pozwala lepiej zrozumieć funkcjonowanie białek w organizmach. Heiner Linke, przewodniczący Komitetu Noblowskiego, zaznaczył, że w 2020 roku zespół Jumpera i Hassabisa złamał kod przewidywania trójwymiarowej struktury białek dzięki sztucznej inteligencji. Było to jedno z największych wyzwań w biochemii.
Zastosowania technologii
Odkrycia dotyczące białek, prowadzone przez nagrodzonych naukowców, otwierają wiele możliwości zastosowań. Nowe białka mogą być używane w medycynie, do tworzenia materiałów czy w technologii. David Baker opracował narzędzia komputerowe, które pozwalają naukowcom projektować białka o zupełnie nowych funkcjach. Johan Åqvist dodał, że prace Bakera pozwalają naukowcom spełniać marzenie o projektowaniu białek, które można wykorzystać do różnych celów, zarówno w medycynie, jak i technologii.
- "Cztery lata temu, w 2020 roku, udało im się złamać kod przewidywania trójwymiarowej struktury białek, wykorzystując zaawansowaną sztuczną inteligencję." – Heiner Linke, przewodniczący Komitetu Noblowskiego w dziedzinie chemii.
Tydzień noblowski 2024
- W ramach tegorocznego Tygodnia Noblowskiego przyznano także Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny, którą otrzymali Victor Ambros i Gary Ruvkun za odkrycie mikroRNA. Te małe cząsteczki RNA pełnią kluczową rolę w regulacji genów.
- Nagroda w dziedzinie fizyki trafiła do Johna J. Hopfielda i Geoffrey'ego E. Hintona za badania nad sztucznymi sieciami neuronowymi, które umożliwiły rozwój uczenia maszynowego.
Ważne - Nagroda Nobla: Jak wyglądają nominacje?
Nagroda Nobla z chemii
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii wynosi 11 milionów koron szwedzkich (około 1 miliona dolarów amerykańskich). Nagrodzeni naukowcy zostaną uhonorowani podczas ceremonii, która odbędzie się 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla. To prestiżowe wyróżnienie jest przyznawane za osiągnięcia mające ogromny wpływ na rozwój nauki oraz postęp ludzkości. Odkrycia naukowców w dziedzinie chemii, medycyny i fizyki będą miały kluczowe znaczenie dla przyszłych badań naukowych, a ich wpływ na rozwój technologii i medycyny z pewnością zostanie zauważony na całym świecie.
Źródło: Media Sztokholm
