poniedziałek, 04 grudzień 2023 11:30

Cesarstwo Rzymskie: Hełmy grzebieniowe

wielkość czcionki zmniejsz czcionkę powiększ czcionkę

Hełmy grzebieniowe Fot: Wikimedia CC-BY-SA-4.0

Wśród wielu artefaktów z okresu starożytności, hełmy grzebieniowe Cesarstwa Rzymskiego wyróżniają się jako ikony militarnego rzemiosła i artyzmu. Pierwsze znaleziska tych hełmów datuje się na początek IV wieku n.e., a ich rozwój i zastosowanie odzwierciedlają zmieniającą się naturę rzymskiej wojny oraz wpływy kulturowe ówczesnego świata.

Geneza hełmów grzebieniowych

W końcu III wieku n.e. doszło do znaczącego przełomu w projektowaniu hełmów rzymskich. Wcześniejsze typy, wywodzące się z projektów celtyckich, zostały zastąpione przez nowe formy, które wywodziły się z Imperium Sasanidów. Świadectwem wpływu Sasanidów jest hełm znaleziony w Dura Europos, należący prawdopodobnie do wojownika sasanidzkiego z III wieku.

Różnorodność konstrukcji

Rzymianie w swojej armii przyjęli dwa główne typy konstrukcji hełmów: hełmy grzebieniowe oraz hełmy Spangenhelm, pochodzące prawdopodobnie od Sarmatów. Najwcześniejszym potwierdzonym przykładem hełmu grzebieniowego jest hełm z Richborough, datowany na około 280 n.e.

Budowa hełmów grzebieniowych

W odróżnieniu od wcześniejszych hełmów rzymskich, czaszka hełmu grzebieniowego składała się z więcej niż jednego elementu. Można je podzielić na dwa typy: bipartytowy (typ Intercisa) i kwadripartytowy (typ Berkasovo).

Typy i cechy charakterystyczne

Hełmy bipartytowe charakteryzują się dwuczęściową czaszką połączoną centralnym grzebieniem. Drugi typ, kwadripartytowy, składa się z czterech części połączonych centralnym grzebieniem. Wiele przykładów tych hełmów posiada także nasale (ochronę nosa).

Ozdobne detale

Większość znalezionych przykładów hełmów grzebieniowych posiada ślady srebrzenia żelaza lub pokrycia drogocennym srebrnym lub złotym blachami, co świadczy o wysokim statusie właściciela. Dodatkową dekorację stanowią często szklane kamienie, jak w przypadku hełmu Berkasovo-I.

Użycie w armii rzymskiej

Hełmy grzebieniowe były używane zarówno przez piechotę, jak i kawalerię. Przykłady takie jak hełm z Deurne, z napisem odnoszącym się do jednostki kawalerii equites stablesiani, potwierdzają tę hipotezę. Jednakże oba typy hełmów są przedstawiane jako noszone przez piechotę i kawalerię w sztuce rzymskiej.

Trwałość i ewolucja

Hełmy grzebieniowe były używane aż do początku V wieku n.e. Ich wpływ widoczny jest w hełmach używanych przez germańskie państwa Zachodniej i Północnej Europy we wczesnym średniowieczu, jak anglosaski hełm z Coppergate.

Hełmy grzebieniowe jako symbol starożytnego rzemiosła i wojny

Hełmy grzebieniowe Cesarstwa Rzymskiego, ze swoją skomplikowaną konstrukcją i bogatą dekoracją, stanowią nie tylko przykład starożytnego rzemiosła, ale także świadectwo zmian w wojskowości i kulturze tamtego okresu. Ich wpływ i dziedzictwo, trwające długo po upadku Rzymu, podkreślają ich znaczenie w historii militarnej. Zobacz także - Cesarze Rzymscy.

Dział: Historia

Oznaczone pod

Artykuły powiązane

Pompeje: Nowe odkrycia w Regionie 9 rzucają światło na starożytny świat
Pompeje, miasto zatrzymane w czasie przez katastroficzny wybuch Wezuwiusza w 79 r. n.e., kontynuuje odkrywanie przed nami swoich sekretów. Dzięki najnowszym wykopaliskom archeologicznym, prowadzonym w tzw. „Regionie 9”, udało się ujawnić niezwykłe dzieła sztuki i artefakty, które rzucają nowe światło na codzienne życie, kulturę i tragedię dawnych mieszkańców.
Ukraina, Puźniki: Odkryto masowy grób Polaków z czasu II wojny światowej!
W dawnej wiosce Puźniki, położonej w obwodzie tarnopolskim na Ukrainie, polscy i ukraińscy eksperci podjęli się zadania, które po czterech miesiącach intensywnych poszukiwań, doprowadziło do odkrycia zbiorowego grobu, w którym spoczywają ofiary ukraińskich nacjonalistów z 1945 roku. Minister w KPRM, Michał Dworczyk, doniósł o tym doniosłym znalezisku, podkreślając, że był pierwszy tego typu przypadek od ponad dziewięciu lat na terenie Ukrainy.
Trzęsienia ziemi w Europie środkowej
Trzęsienia ziemi - naturalne katastrofy, które od zawsze wzbudzały strach i zdumienie ludzkości. Pomimo że środkowa Europa nie jest pierwszym miejscem, które przychodzi nam na myśl, gdy myślimy o sejsmicznych wstrząsach, ta część kontynentu ma swoją historię dotyczącą tego zjawiska. Ale jakie są jej źródła? Dlaczego tak się dzieje? Oto głębsze spojrzenie na trzęsienia ziemi w środkowej Europie.
Oktawian August: Pierwszy cesarz Rzymu
Oktawian August, znany również jako Augustus, był pierwszym cesarzem rzymskim i jednym z najbardziej wpływowych władców w historii świata. Jego rządy trwały od 27 p.n.e. do 14 n.e., a jego wpływ na kulturę, literaturę, architekturę i politykę widoczny jest aż do dzisiaj.
Starożytny Rzym: Wyzwoleńcy
W dniu wyzwolenia niewolnik stawał się wyzwoleńcem, a więc wolnym człowiekiem i obywatelem. Mógł od tej pory integrować się ze społeczeństwem, jednak zawsze dzielił go dystans od ludzi wolnych od urodzenia. Z jednej strony wyzwoleniec zobowiązany był do przestrzegania pewnych powinności i reguł, które nie dotyczyły innych obywateli. Z drugiej mógł często liczyć na wsparcie swojego byłego pana, czyli tzw. patrona.