Co to jest prawica i lewica?

Jak rozróżnić poglądy prawicowe i lewicowe?

Podstawą dla rozróżnienia ludzi o poglądach lewicowych oraz prawicowych jest klasycznie i tradycyjnie kwestia zapatrywania się na sprawy gospodarcze. Ów spór powstał już w XIX wieku, kiedy słabo opłacani i wyzyskiwani robotnicy zaczęli upominać się o swoje prawa i żądać załatania potężnych nierówności społecznych, jakie rosły między nimi, a bogatymi właścicielami zakładów. Na fali protestów i desperackiej walki o poprawę własnego bytu powstawały pierwsze socjalistyczne czy też socjaldemokratyczne partie polityczne, które w swoich programach umieszczały poprawę jakości życia mas pracowniczych. Chodziło o zagwarantowanie powszechnych emerytur i rent, ograniczenie dnia pracy do ośmiu godzin czy też podwyżkę pensji.

Historia prawicy i lewicy

Wiele z tych pierwotnych założeń udało się osiągnąć już w pierwszych dekadach XX wieku - osoby o poglądach lewicowych stawiały więc coraz to dalej idące postulaty dotyczące równości wszystkich obywateli i zniesienia wszelkich różnic społecznych. Prawicą nazwać więc można tych, którzy w obliczu owych postulatów, zdecydowanie preferowali pielęgnowali zastanego układu i nie chcieli go zmieniać. Uważali, że świat powinien rozwijać się na zasadach, które wyznacza mu wolny rynek. Działacze lewicowi optowali natomiast za maksymalnym uspołecznieniem gospodarki rynkowej, tak aby była ona przede wszystkim sprawiedliwa dla wszystkich, nie tylko dla grupy uprzywilejowanych bogaczy. Opowiadali się więc za państwowymi regulacjami wolnego rynku, a nawet w skrajnych wypadkach za całkowitym zniesieniem kapitalizmu i przejściem na model centralnie sterowany (ten ostatni wykorzystywany był w państwach komunistycznych, a więc tych gdzie lewicowe zapatrywania objawiały się w sposób najbardziej skrajny).

Podział na prawicę i lewicę

Ów tradycyjny podział na zwolenników nieregulowanego wolnego rynku, który sam kształtuje popyt i podaż i rozwiązuje wszystkie problemy oraz na osoby sceptyczne wobec owej nieomylności widoczny jest po dziś dzień. Osoby o poglądach lewicowych wspierają inwestycje publiczne, podnoszenie pensji w budżetówce, transfery socjalne, słowem, wszystko co jest w ich mniemaniu koniecznymi wydatkami budżetowymi, aby zapewnić społeczeństwu życie na odpowiednim poziomie cywilizacyjnym. Osoby o poglądach prawicowych uważają natomiast z reguły, że większość spraw powinna opierać się na własności prywatnej, a każda rzecz, która nie jest rentowna traci rację bytu. Państwo nie powinno się w ich rozumieniu świata wtrącać do gospodarki, która powinna być rozwijana jedynie przez autonomicznie działające podmioty operujące kapitałem prywatnym.

Spory prawocowo-lewicowe

Typowo tradycyjne spory prawicowo-lewicowe w dzisiejszym świecie to kwestia właściwego opodatkowania. Lewica opiera się na podatku progresywnym, a więc takim, w którym im ktoś więcej zarabia, tym większy procent od swoich dochodów płaci na rzecz państwa. Uargumentowane jest to faktem, że podatek dochodowy ma być równomiernie dolegliwy. Prawica odpowiada natomiast, że jest to niesprawiedliwe wobec dobrze zarabiających i jest karą za ich przedsiębiorczość postulując zazwyczaj podatek liniowy, który zakłada nałożenie na każdego konieczności oddania państwu tego samego procentu swoich dochodów niezależnie od ich wysokości. W skrajnych wypadkach ruchy prawicowe optują nawet za całkowitym zniesieniem podatku dochodowego jako "kary za pracę".

Różnice między zwolennikami prawicy i lewicy

Rozdźwięk między tradycyjnymi zwolennikami prawicy a lewicy widać również na polu wydatków państwowych, szczególnie, gdy w grę wchodzi kwestia wydatków socjalnych. Osoby o poglądach prawicowych z reguły krytykują tego rodzaju aktywności państwa nie chcąc finansować z własnych podatków czyiś zasiłków. Natomiast osoby o lewicowym światopoglądzie uważają, że państwo ma konieczność zapewnienia swoim obywatelom pewnego minimum egzystencjalnego, gdy znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej.

Podsumowując, warto pamiętać, że tradycyjny podział na prawicę i lewicę odnosi się do spraw gospodarki i roli, jaką powinno w niej spełniać państwo. W dzisiejszych czasach najczęściej łączy się on także z innymi, bardziej społecznymi sprawami, ale zasadniczo rdzeniem rozróżnienia jest owo podejście do wolnego rynku. a więc całkowita wiara w jego nieomylność lub potrzeba jego koniecznego uspołecznienia.

Artykuł w skrócie:

• Co to jest prawica i lewica?
• Jak rozróżnić poglądy prawicowe i lewicowe?
• Historia prawicy i lewicy
• Podział na prawicę i lewicę
• Spory prawocowo-lewicowe
• Różnice między zwolennikami prawicy i lewicy

żródło: trybunapolska.pl